Stelling van het gemeentebestuur: "Bovendien opteerden we er uitdrukkelijk voor de aanvullende personenbelasting en de gemeentelijke opcentiemen niet te verhogen. Enkel via "de gebruiker betaalt" of "de vervuiler betaalt" passen we de fiscaliteit een beetje aan: eerlijker, doelgerichter, duurzamer." dat 'aanpassen' in dit geval 'verhogen' betekent. De totale belastingdruk wordt indirect verhoogd doordat de gemeente de kostprijs van de afvalophaling volledig ten laste legt van de burger. De , wat op zich kan leiden tot meer bewustwording. Daar is op zich niks mis mee.

We toonden eerder al aan gebruikerzal inderdaad betalen

Maar of het nieuwe systeem eerlijker zal zijn, is nog maar de vraag. Wie al heel milieubewust omgaat met afval (preventie en sorteren) en niet al zijn vuilniszakken opgebruikt, wordt hiervoor immers niet beloond. Hij betaalt evenveel als iemand die minder goed sorteert en dus meer afval produceert, maar toch ook nog toekomt met de 'gratis' vuilzakken. Iedereen betaalt immers hetzelfde basisbedrag. (€ 52 meer dan voorheen). Dit systeem zou de mensen er ook toe kunnen aanzetten zich te 'forceren' om hun afvalzakken op te maken (b.v. door minder te sorteren) omdat ze er toch al voor betaald hebben. In die gevallen kan deze maatregel dus contraproductief zijn, en is hij ook niet meer doelgericht/duurzaam.   

Het principe 'de vervuiler betaalt' komt wel tot uiting bij gezinnen die weinig of niet sorteren en/of aan afvalpreventie doen. Zij zullen inderdaad sneller meer afvalzakken moeten bijkopen. Maar als je de nieuwe situatie vergelijkt met die van  2013 (zie tabel in bijlage), zie je dat dit zich vlugger kan voordoen bij  gezinnen met meer dan 3 personen, omdat die minder afvalzakken krijgen vanaf 2014. Deze gezinnen betalen een even hoge basiskost om minder afval te kunnen meegeven en dit dan nog ongeacht het feit of ze goed of niet goed sorteren. Of dit nu 'eerlijker' is, is maar de vraag?

Zal dit systeem er nu toe aanzetten minder afval te produceren en dus duurzaam gedrag te stimuleren? Men wordt zich in elk geval meer bewust van de prijs van afvalophaling en ?verwerking. Deze bewustwording kan resulteren in positieve acties. Maar of de kostprijs van een rol afvalzakken (€ 12,50 (grote) /€ 6,25 (kleine)) de mensen zal aanzetten om beter te sorteren, is maar de vraag. Hoewel we dit het gemeentebestuur niet kunnen verwijten natuurlijk.

Wat waren dan betere oplossingen geweest?

Het enige systeem waarbij het principe 'de gebruiker/vervuiler betaalt' echt wordt toegepast, is het diftarsysteem of differentieel tarifiëringssysteem. Dit wil zeggen dat je afval wordt gewogen en je alleen het afval betaalt dat je meegeeft. Door die gewogen afvalophaling zal iemand met meer afval ook meer betalen. Maar bovendien zal diegene die goed sorteert ook minder betalen. De vervuiler/gebruiker betaalt naargelang hij van de dienst gebruik maakt.

Nu de gemeente echter niet voor dit systeem heeft gekozen, was het volgens ons beter geweest om de kostprijs (18,75€ tot 37,50€) voor de zogezegde 'gratis' afvalzakken te laten vallen en ook geen zakken meer te bedelen (minder werk en tijd voor de gemeente en je betaalt ze toch, ze zijn NIET gratis). Zo moet iedereen de zakken die hij nodig heeft weliswaar zelf gaan kopen (zoals de PMD-zakken), maar van de andere kant kan wie tot nu toe goed sorteerde en nog massa's zakken heeft liggen, deze eerst opgebruiken. Dit zou eerlijker geweest zijn! Ook had de gemeente de mogelijkheid moeten voorzien om niet-gebruikte rollen afvalzakken terug te betalen, b.v. via de e-portemonnee . 1 niet-gebruikte grote rol zou de inleveraar dan 1250 ptn (12,50€) op zijn e-portemonnee opleveren, 1 kleine rol 625 ptn.

Conclusie: Ja, de gebruiker of vervuiler zal betalen, maar wie al goed sorteert en minder afval produceert dan de voorziene kilo's, wordt daarvoor niet beloond. (Hij betaalt dezelfde basiskost.) Betalen per afgeleverde kilo is eerlijker. Het terugbetalen ? op welke wijze dan ook ? van niet gebruikte vuilniszakken, of de mensen de zakken die ze nodig hebben vanaf de eerste rol zelf laten aankopen (en daarvoor dus geen vaste kost aanrekenen), zetten er op een correctere manier toe aan minder afval te produceren.

Volgens ons heeft de gemeente gekozen om de besparing ten gevolge van deze maatregel te gebruiken in de begroting om de extra lasten die alle gemeenten moeten dragen, op te vangen. Daar is in feite niks mis mee op voorwaarde dat je  hierover duidelijk en eerlijk communiceert.

Dat brengt ons bij onze derde stelling; Het gemeentebestuur omschrijft dit meerjarenplan als een financieel goed plan:

• De belastingen gaan niet omhoog;

• Er is een overschot op het einde van de rit;

• De gemeente investeert ongeveer 31 miljoen en moet daarvoor maar (!) één derde lenen;

• De dienstverlening naar de burger wordt niet verkleind en de verenigingen krijgen niet minder;

• Het exploitatie-overschot blijft groot.

Maar klopt dit allemaal?